Φωτίζονται μόνο αυτοί που μετανοούν

π. Συμεών Κραγιόπουλος (†) 'Αγιο Πνεύμα 

Κυριακή μετά τα Φώτα σήμερα, και στη σύντομη ευαγγελική περικοπή (Ματθ. 4:12-17) που ακούσαμε ο ευαγγελιστής Ματθαίος μας λέει ότι ο Κύριος άφησε την πατρίδα του, που ήταν η Ναζαρέτ, και πήγε και κατοίκησε στην Καπερναούμ, που είναι κοντά στη λίμνη της Γαλιλαίας, και η οποία έγινε η δεύτερη πατρίδα του. Είχε προφητευθεί από τους προφήτες ότι αυτός ο τόπος, αυτός ο λαός, θα δει φως μέγα, και σ’ όλους αυτούς οι οποίοι κάθονται στη σκιά του θανάτου, θα ανατείλει φως. Και βέβαια φως είναι ο ίδιος ο Χριστός, όπως ο ίδιος είπε: «Όταν εν τω κόσμω ω, φως ειμί του κόσμου» (Ιω. 9:5). 

Όταν είμαι στον κόσμο, είμαι φως του κόσμου. Όμως το θέμα δεν είναι μόνο τι είναι ο Χριστός, αλλά και τι πρέπει να κάνει ο άνθρωπος. Όντως ο Κύριος είναι φως και όντως ήλθε σ’ αυτή την περιοχή να φέρει φως. Εάν έφθανε αυτό, και μόνο που εμφανίσθηκε ο Κύριος, όλα τέλειωσαν. Όμως δεν είναι έτσι. Και τότε δεν ήταν έτσι τα πράγματα, και έπειτα και πάντοτε δεν είναι έτσι. Όπως καλή ώρα τώρα που εμείς βρισκόμαστε μέσα στον ναό του Θεού, μέσα στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας –άλλοι είναι αλλού, πάλι μέσα σε κάποιον ναό, μέσα στη Θεία Λειτουργία– ο Χριστός είναι παρών και ο Χριστός είναι φως, αλλά δεν φθάνει αυτό.

 Και όχι μόνο είναι παρών ο Χριστός, ας πούμε, γενικά, αλλά και ειδικότερα –καθώς εν τω μυστηρίω και δια του μυστηρίου ο άρτος γίνεται σώμα Χριστού και ο οίνος γίνεται αίμα Χριστού, και μπορούμε να πάρουμε μέσα μας το σώμα και το αίμα του– ο Χριστός είναι παρών και είναι φως. Αλλά δεν αρκεί αυτό. Και τότε, όπως είπαμε, δεν έφθανε και αργότερα και μέχρι σήμερα και μέχρι συντελείας των αιώνων δεν φθάνει αυτό.  Φωτίζονται μόνο αυτοί που μετανοούν Αυτό φαίνεται από τη συνέχεια της ευαγγελικής περικοπής. Με το να πάει απλώς εκεί ο Κύριος δεν εκπληρωνόταν η προφητεία, αλλά «από τότε ήρξατο κηρύσσειν και λέγειν». Και δεν φθάνει πάλι απλώς να κηρύξει ο Χριστός, και απλώς ν’ ακούσουν οι άνθρωποι. Όχι. Κάτι πρέπει να κάνουν οι άνθρωποι.

 Όχι απλώς να είναι παρών ο Κύριος, όχι απλώς να ομιλεί ο Κύριος, αλλά κάτι πρέπει να κάνει και ο άνθρωπος. Και, όπως φαίνεται, αυτό το οποίο πρέπει να κάνει δεν είναι άλλο παρά η μετάνοια. Μετάνοια, γράφει κάποιος, ζητεί ο Κύριος και μετάνοια δίδει ο Κύριος. Και αμέσως αμέσως αξίζει να αναφέρουμε και αυτή τη φορά, όπως και άλλες φορές, αυτό το οποίο λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Μέσα στον Παράδεισο μία και μοναδική εντολή έδωσε ο Θεός στους πρωτοπλάστους. Και παρακαλώ, να το προσέξουμε αυτό. Δεν είναι απλώς στη γη και εν αμαρτίαις οι άνθρωποι, αλλά είναι στον Παράδεισο και αναμάρτητοι. 

Όμως τους δίδει εντολή, και πρέπει να τηρήσουν την εντολή αυτή. Θέλω να το τονίσω με όλη τη δύναμη της ψυχής μου αυτό, διότι διάφορα άλλα λέγονται σήμερα. Και στον Παράδεισο να είμαστε και αναμάρτητοι να είμαστε, εάν δεν τηρήσουμε την εντολή του Θεού, θα τα χάσουμε όλα. Και αυτό έγινε. Παρέβησαν την εντολή τού Θεού οι πρωτόπλαστοι και τα έχασαν όλα. Έτσι άρχισε όλο το δράμα του ανθρωπίνου γένους. Ήρθε ο Κύριος, ο ίδιος ο Κύριος να μας σώσει. Όμως δεν αρκεί που ήρθε· αυτό είναι έργο δικό του. Δεν σώζεται ο άνθρωπος, απλώς επειδή θέλει ο Θεός. Αν ήταν έτσι, όλοι θα ήταν σεσωσμένοι. 

Ήρθε ο Κύριος, έγινε άνθρωπος και ιδού τώρα βγαίνει στον δημόσιο βίο και αρχίζει το κήρυγμα. Θα κηρύξει επί τρία ολόκληρα χρόνια, θα σταυρωθεί, θα αποθάνει υπέρ της σωτηρίας του κόσμου, θα αναστηθεί, θα αναληφθεί, θα στείλει το Άγιό του Πνεύμα και θα ιδρύσει την Εκκλησία, η οποία και θα υπάρχει. Όλα γίνονται, για να σωθεί ο άνθρωπος. Αλλά όχι όμως να μείνουμε μόνο από την πλευρά του τι κάνει ο Θεός, αλλά χρειάζεται και η ανθρώπινη συμμετοχή. Διότι ο άνθρωπος θα σωθεί· και ο άνθρωπος είναι λογικό πλάσμα. Και ο Θεός τον θέλει λογικό πλάσμα, τον θέλει ν’ ακούει, να καταλαβαίνει, να υπακούει, ν’ ανταποκρίνεται. Είπαμε ότι δεν έφθανε να πάει στα μέρη εκείνα ο Κύριος. Πήγε, αλλά δεν φωτίσθηκαν όλοι. Όλοι λίγο-πολύ άκουσαν τον λόγο του όχι μια φορά, όχι δυό φορές, αλλά πολλές φορές.

 Όμως δεν φωτίσθηκαν όλοι. Φωτίσθηκαν μόνο εκείνοι που πρόσεξαν, καθώς είπε: «Μετανοείτε· ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών». Αυτοί που μετενόησαν, αυτοί έλαβαν αυτό το φως, αυτοί φωτίστηκαν στα κατάβαθα της ψυχής τους και έγιναν άλλοι άνθρωποι. Φωτίζονται μόνο αυτοί που μετανοούν. Αυτοί που υπακούουν στον Χριστό, στην εντολή αυτή του Χριστού και μετανοούν αληθινά. Διότι οι περισσότεροι σαν να μη μας νοιάζει ο Θεός, σαν να μη μας ενδιαφέρει ο Θεός, σαν να μη μας νοιάζει τι λέει ο Θεός, τι ζητάει ο Θεός, και ζούμε διαφεντεύοντας εμείς, έχοντας θεό τον ίδιο τον εαυτό μας και κάνοντας αυτά ακριβώς που ευχαριστούν τον εαυτό μας. Εάν συνεχίσουμε αυτή την τακτική –και θα τη συνεχίσουμε, αν δεν έλθει αληθινή μετάνοια στην ψυχή μας, για να γίνει αλλαγή ριζική– θα είμαστε συνηθισμένοι άνθρωποι· παραμορφωμένοι όμως εις το παρά φύσιν θα ζήσουμε δυστυχισμένα, δεν θα καταλάβουμε τι σημαίνει αληθινή ζωή, θα χάσουμε και τις ψυχές μας. 

Ενώ είναι τόσο απλά τα πράγματα. Δεν θέλει τίποτε· μετάνοια θέλει. Και άμα αποφασίσεις να μετανοήσεις και άμα θελήσεις πραγματικά να μετανοήσεις, ο ίδιος ο Κύριος έρχεται, δίνει την Χάρι του και σε βοηθάει να μετανοήσεις, να κλάψεις, να πενθήσεις, να πονέσεις. Έτσι γίνεται αλλαγή μέσα σου και γεμίζει η ψυχή σου από Χάρι Θεού, γεμίζει η ψυχή σου από φως Θεού, γεμίζει η ψυχή σου, η ύπαρξή σου, από την παρουσία του Χριστού, ζεις εν Χριστώ και έχεις μέσα σου τον Χριστό. Σήμερα αυτή είναι η ευαγγελική περικοπή και σήμερα, νομίζω, καθώς είμαστε μάλιστα στην αρχή ακόμη του νέου έτους, ο Κύριος κατά έναν ιδιαίτερο και, αν θέλετε, έντονο τρόπο απαιτεί.

 Πολλές φορές είχε την απαίτηση οι Απόστολοι να ξέρουν κάποια πράγματα. «Ακμήν, λέει, και υμείς ασύνετοί εστε;» (Ματθ. 15:16) Ακόμη κι εσείς είστε ασύνετοι; «Ω ανόητοι και βραδείς τη καρδία…» (Λουκ. 24:25) Ήθελε ο Κύριος να μην είναι ανόητοι και βραδείς τη καρδία, αλλά ήθελε να καταλάβουν και να ξέρουν. Έτσι ο Κύριος σήμερα μας λέει πολύ καθαρά, με πολύ πόνο, αν θέλετε, έντονα, αλλά και με απαίτηση: «Μετανοείτε· ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών».

 Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, «Συνάξεις Δωδεκαημέρου», Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 1999, σελ. 235, 240 (αποσπάσματα).

Πηγή