Τo μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν καὶ ἡ Ἐκκλησία

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου Ἰεροθέου

Μετὰ τὴν πρόσφατη ἀπόφαση τοῦ ΣτῈ γιὰ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, γίνεται πάλι συζήτηση, ἡ ὁποία βέβαια δὲν εἶχε κλείσει ἀπὸ πλευρᾶς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ πλευρᾶς πολλῶν θεολόγων, ποὺ διδάσκουν τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν στὰ σχολεῖα. Τὸ θέμα αὐτὸ εἶναι πολύπλευρο. Στὴν παροῦσα φάση τρία σημεῖα εἶναι ἐνδιαφέροντα.

Τὸ πρῶτο σημεῖο, ὅτι, ὅπως ἔχω τονίσει ἐπανειλημμένως, ὑπάρχουν δύο προγράμματα διδασκαλίας τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν.

Τὸ πρῶτο, τὸ λεγόμενο Ἀναλυτικὸ Πρόγραμμα, ἴσχυε μέχρι τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 2016 καὶ στηριζόταν στὴν ἀναλυτικὴ μέθοδο ἀπὸ πλευρᾶς μεθοδολογικῆς, ἱστορικῆς καὶ γνωσιολογικῆς. Τὸ πρόγραμμα αὐτὸ δὲν ἦταν κατηχητικὸ καὶ ὁμολογιακό, ὅπως δυστυχῶς λεγόταν, ἀλλὰ γνωσιολογικό, πολιτιστικὸ καὶ θρησκειολογικό. Τὸ δεύτερο πρόγραμμα ἰσχύει ἀπὸ τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 2016 καὶ μετά, ὀνομάζεται Πρόγραμμα Σπουδῶν καὶ στὴν πραγματικότητα καταργεῖ τὴν ἀναλυτικὴ μέθοδο, εἰσάγει τὴν θεματικὴ καὶ κάνει τὸ μάθημα περισσότερο πολυθρησκειακὸ καὶ συγκρητιστικό.

Τὸ δεύτερο σημεῖο εἶναι ὅτι τὸ προηγούμενο πρόγραμμα - Ἀναλυτικὸ - ἦταν προσανατολισμένο στὰ συγκεκριμένα ἄρθρα τοῦ Συντάγματος καὶ στὴν Σύμβαση τῆς Ρώμης καὶ ἔχουν ἐκδοθῆ δύο ἀποφάσεις τοῦ ΣτῈ (1995, 1998) καὶ μία ἀπόφαση τοῦ Ἐφετείου Χανίων (2012). Σύμφωνα μὲ τὶς ἀποφάσεις αὐτὲς τῶν Ἀνωτάτων Δικαστηρίων τῆς χώρας μας, τὰ βιβλία ποὺ διδάσκονταν στὰ σχολεῖα τῆς Πρωτοβάθμιας καὶ τῆς Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης, βάσει τοῦ Ἀναλυτικοῦ Προγράμματος, μέχρι τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 2016 ἦταν σύμφωνα μὲ τὸ Σύνταγμα καὶ ἐκινοῦντο στὴν πλουραλιστική, πολυφωνικὴ καὶ πολυπολιτισμικὴ προοπτική.

Τὸ τρίτο σημεῖο εἶναι ὅτι ἡ...

Ἱεραρχία ἀσχολήθηκε τρεῖς φορὲς μὲ τὸ θέμα τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν.

Ἡ πρώτη φορά, τὸν Μάρτιο τοῦ 2016, καὶ ἀποφασίσθηκε νὰ γίνη διάλογος μὲ τὴν Πολιτεία γιὰ τὴν βελτίωση τοῦ Ἀναλυτικοῦ Προγράμματος μὲ προσθήκη περισσοτέρων θρησκειολογικῶν στοιχείων καὶ χρησιμοποίηση ὡς ἐφαρμογῶν τῶν καλῶν στοιχείων τοῦ νέου Προγράμματος Σπουδῶν.

Στὴν συνέχεια ἡ Ἱεραρχία τοῦ Μαρτίου 2017 ἀποφάσισε νὰ κάνη διάλογο γιὰ τὸ μάθημα καὶ ἡ Ἱεραρχία τοῦ Ἰουνίου 2017 κατέληξε οὔτε νὰ ἐγκρίνει τοὺς φακέλους τοῦ μαθήματος οὔτε νὰ τοὺς ἀπόρριψη, ἀλλὰ ὅτι ἐνημερώθηκε καὶ συνεχίζει τὸν διάλογο. Ὕστερα ἀπὸ ὅλα αὐτά, ἡ ἄποψή μου εἶναι ὅτι ἡ πιὸ ρεαλιστικὴ λύση εἶναι νὰ ἰσχύσει ἡ μόνη συγκεκριμένη ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας γιὰ τὸ θέμα τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, αὐτὴ τοῦ Μαρτίου 2016, δηλαδὴ νὰ ἐπανέλθει τὸ προηγούμενο Πρόγραμμα, τὸ λεγόμενο Ἀναλυτικό, καὶ νὰ βελτιωθεῖ μὲ προσθήκη θρησκειολογικῶν στοιχείων καὶ μὲ χρησιμοποίηση ὡς ἐφαρμογῶν τῶν καλύτερων στοιχείων τοῦ νέου Προγράμματος.Εἶναι μία πρόταση ἡ ὁποία θὰ ἐπιλύσει τὸ θέμα καὶ ἀπὸ συνταγματικῆς πλευρᾶς καὶ ἀπὸ πρακτικῆς πλευρᾶς. Τελικὰ πρέπει νὰ γίνει κατανοητὸ ὅτι ὅπως ἴσχυε μέχρι τὸ 2016 τὸ μάθημα δὲν εἶναι κατηχητικό. Αὐτὴ ἡ ἄποψη ἦταν παραπλανητικὴ καὶ δὲν πρέπει νὰ ἐπαναλαμβάνεται.

Πηγή