Γι αυτό και οι υμνωδοί της Εκκλησίας μας την υμνήσανε με πολλούς κι εξαίσιους ύμνους δίνοντάς της ένα πλήθος ονόματα, όπως είναι «Ρόδον το αμάραντον, Χρυσούν θυμιατήριον, Σκέπη του Κόσμου, Ελπίς των Απελπισμένων κι άλλα πολλά. Κι οι εικονογράφοι πάλι ζωγραφίσανε μυριάδες εικόνες της Θεοτόκου σε διάφορους τύπους «Οδηγήτρια, Γλυκοφιλούσα, Πλατυτέρα, Δεομένη, Γαλακτοτροσφούσα». Το εικόνισμά της στολίζει το εικονοστάσι κάθε εκκλησίας, βαλμένο από το δεξιό μέρος της Ωραίας Πύλης.
Στις 15 Αυγούστου γιορτάζουμε την Κοίμηση της Θεοτόκου. Αυτή την ημέρα «μετέστη προς την ζωήν, Μήτηρ υπάρχουσα της Ζωής». Η γιορτή της Κοιμήσεως πανηγυρίζεται σε κάθε μέρος της Ελλάδας με ξεχωριστή κατάνυξη, είναι το καλοκαιρινό Πάσχα για τους Έλληνες. Αμέτρητες εκκλησίες και τα περισσότερα μοναστήρια γιορτάζουνε στις 15 Αυγούστου.
Το «απόκρυφο βιβλίο που γράφει για την Κοίμηση της Θεοτόκου λέγεται «Του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Λόγος εις την Κοίμησιν της Αγίας Θεοτόκου» κι αρχίζει με τούτα τα λόγια : «Της Παναγίας ενδόξου Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, κατά το ειωθός, εν τω αγίω μνήματι του Κυρίου ημών ερχομένης θυμιάσαι και κλινούσης τα άγια γόνατα αυτής, εδυσώπει τον εξ αυτής τεχθέντα Χριστόν, τον Θεόν ημών, προς αυτόν αναλύσαι».
«Η Παναγία ένδοξη Θεοτόκος και αειπάρθενος Μαρία, επήγε, όπως είχε συνήθεια να κάνει, στο άγιο μνήμα του Κυρίου μας, για να θυμιάσει, κι εκεί που έκλινε τα άγια γόνατά της, παρακαλούσε το Χριστό, το Θεό μας, που γεννήθηκε από αυτή, να την πάρει κοντά του»
Οι υμνωδοί και οι αγιογράφοι της Ορθοδόξου Εκκλησίας επήρανε έμπνευση από το ιστορικό της Κοιμήσεως της Παναγίας. Με εξαίσιον οίστρο και με πανηγυρικό ενθουσιασμό ο αγιασμένος υμνωδός σύνθεσε τα θαυμάσια στιχηρά που ψέλνουνται στον Εσπερινό της Κοιμήσεως, παίρνοντας αφορμή από το φανέρωμα του αρχαγγέλου Γαβριήλ στη Παναγία την ώρα που προσευχότανε στη Γεσθημανή. Κι αληθινά, ο χαιρετισμός αυτός του Αρχαγγέλου προς την Παναγία, λίγο πριν τη κοίμησή της, είναι μεγάλη πηγή εμπνεύσεως για έναν εκκλησιαστικόν ποιητή. Γιατί ο αρχάγγελος Γαβριήλ, που χαιρέτησε τη Θεοτόκο στο νεκρικό κλινάρι της, είναι ο ίδιος που είπε σ’ αυτή το «Χαίρε», τον καιρό που ήτανε κόρη δεκατεσσάρων ετών.
Ο ίδιος αρχάγγελος της έφερε τη χαροποιό είδηση πως θα γεννήσει το Χριστό, κι ο ίδιος πάλι της είπε να ετοιμασθεί για την άλλη ζωή. Την πρώτη φορά είπε τα «Χαίρε» σε μια μικρή κόρη με πρόσωπο σαν τριαντάφυλλο. Τη δεύτερη φορά είπε το «Χαίρε» σε μια γραία, αλλά μια γραία αγέραστη, που απάνω στο χρυσοκέρινο πρόσωπό της έλαμπε το φως της παρθενίας και της αγιότητας. Εκείνο τα σώμα είχε γίνει άφθαρτο από τούτον τον κόσμο κι ευωδίαζε το Ρόδον το Αμάραντον!
¨Ω! Τι πλούτον αρίφνητο και μυστικό, τι κάλλος ανεκδιήγητο έχει η Ορθοδοξίας μας, που είναι σαν την Παναγία «Ρόδον το Αμάραντον». Τι θαυμαστό πράγμα είναι αυτή η μεταστροφή του πόνου σε χαρά, της θλίψης σε αγαλλίαση! Τούτη είναι η λεγόμενη «χαρμολύπη» ή «το χαροποιόν πένθος». Κι η μουσική που είναι τονισμένοι αυτοί οι ύμνοι και που έχει τον ίδιο πνευματικόν οίστρο που έχει κι η ποίηση, δυναμώνει τα λόγια, του δίνει την υπέρτατη έκφραση. Που αλλού, άραγε, παρεκτός από την Ορθόδοξη Εκκλησία, θα βρει ο πιστός τέτοια ουράνια απηχήματα, που θα ακούσει τέτοιες αρχαγγελικές σάλπιγγες; Κρίμα να υπάρχουνε άνθρωποι μεταξύ μας, που να μην είναι σε θέση να αισθανθούνε τέτοιους ύμνος, γεμάτους από αθανασία και που ανεβάζουνε την ψυχή σ’ εκείνον τον μακάριον κόσμο, οπού καταυγάζεται από την αιώνια φωτοχυσία! Η βυζαντινή μουσική είναι το φυσικό τόνισμα του κειμένου κι είναι ένα αυτό το τόνισμα με την ποίηση. Αν είναι η μουσική αυτή μέτρια, τότε είναι το ίδιο μέτρια κι η ποίηση που έχουνε τα λόγια. Όποιος χωρίζει το ένα από το άλλο, ας ξέρει πως χωρίζει δύο πράγματα ολότελα αξεχώριστα, το σώμα από το αίμα του.
Ας βάλουμε τέλος με τον Ειρμό της Θ’ Ωδής, που είναι θαύμα θαυμάτων, ποίημα του βλογημένου Κοσμά του Μελωδού :
«Νενίκηνται της φύσεως οι όροι εν Σοί, Παρθένε άχραντε. Παρθενεύει γαρ τόκος και ζωήν προμνηστεύεται θάνατος. Η μετά τόκον Παρθένος, και μετά θάνατον ζώσα, σώζοις αεί, Θεοτόκε, την κληρονομίαν Σου».
«Νικηθήκανε οι νόμοι της φύσεως, σε Σένα Παρθένε άχραντε. Γιατί παρθενεύει η γέννηση, κι ο θάνατος αρραβωνιάζεται με τη ζωή. (Γιατί γέννησες κι απόμεινες Παρθένος και πέθανες κι απόμεινες ζωντανή). Εσύ, που είσαι Παρθένος, ύστερ’ από τη γέννα και ζωντανή μετά το θάνατο, σώζε, παντοτινά, Θεοτόκε την κληρονομία Σου».
(Από Άρθρο του Φώτη Κόντογλου στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 15 Αυγούστου 1961)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου