Οἱ κίνδυνοι τῆς τυποποίησης τῆς νοερᾶς προσευχῆς
Ὁ Γέροντας εἶπε ὅτι κάποιος μοναχὸς «ἔπαθε» ἀπὸ τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με» καὶ τώρα θέλει νὰ φύγει ἀπὸ τὸ μοναστήρι.
Σημείωση:
Ὁ Γέροντας πολλὲς φορὲς ἔλεγε ὅτι ἡ νοερὰ προσευχή, τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με» δὲν διδάσκεται σωστὰ ἀπὸ μερικούς. Διότι ρίχνουν τὸ βάρος στὴν ἐπανάληψη καὶ στὴν ποσότητα καὶ ὄχι στὸ πνεῦμα τῆς ταπεινώσεως καὶ τῆς αἰτήσεως τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι
πειράζονται ἀπὸ τὸ κακὸ πνεῦμα καὶ παθαίνουν.
Μὲ τὸν τρόπο ποὺ ἐνεργοῦν, δηλαδὴ μὲ τὴν γρήγορη ἐπανάληψη καὶ τὴν ἀρίθμηση τῆς ποσότητος τῶν ἐπαναλήψεων, μηχανοποιοῦν τὴν προσευχὴ καὶ ἀπὸ προσωπικὴ ἐπικοινωνία μὲ τὸν Θεὸ τὴν κάνουν ἀνθρώπινο κατόρθωμα. Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ὅτι τελικὰ δὲν ζητοῦν τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὴν ἐπίτευξη ἑνὸς δικοῦ τους κατορθώματος. Αὐτὸ ἐνέχει μέσα του ἕναν ἀνθρωποκεντρισμό, μία ἀδιαφορία γιὰ τὸν Θεὸ καὶ μία βαρύτητα στὸ ἀνθρώπινο ἔργο, δηλαδὴ κάτι ἀντίθετο μὲ τὰ λόγια τοῦ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με».
Ἡ περίπτωση θυμίζει τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ: «Ὁ λαὸς αὐτὸς μὲ τὰ χείλη του μὲ τιμᾶ (ἐδῶ: ζητάει τὸ ἔλεός μου), ἀλλὰ ἡ καρδία του πολὺ ἀπέχει ἀπὸ ἐμένα».
Ἀφοῦ λοιπὸν ἀπέχει ἡ καρδία τους ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὸ ἔλεός Του, ἔρχεται τὸ πονηρὸ πνεῦμα καὶ τοὺς δείχνει φῶτα καὶ τοὺς πλανᾶ καὶ παθαίνουν ψυχικά.
(βλ. καὶ τὸ σχετικὸ γράμμα τοῦ Γ. Παϊσίου ποὺ δημοσιεύεται στὸ βιβλίο τοῦ Κων. Γιαννιτσιώτη, «Κοντὰ στὸ Γέροντα Πορφύριο, ἕνα πνευματικοπαίδι του θυμᾶται», σελ. 69).
Μιὰ μέρα ἦρθε στὸν Γέροντα ἕνας πατέρας μὲ τὸν γυιό του, φοιτητὴ πανεπιστημιακῆς σχολῆς, ὁ ὁποῖος ἐνθουσιάστηκε ἀπὸ ὅσα ἄκουσε γιὰ τὴν νοερὰ προσευχὴ καὶ τὰ ἀποτελέσματά της καὶ ἄφησε τὶς σπουδές του καὶ πῆγε στὸ Ἅγιον Ὄρος γιὰ νὰ κάνει κτῆμα του τὴν νοερὰ προσευχή, δηλαδὴ τὴν δύναμή της, ἀλλὰ ἐπλανήθη, διότι ἡ δύναμις τῆς προσευχῆς δὲν χαρίζεται ἀπὸ τὸν Θεὸ σὲ ἐκεῖνον ποὺ τὴν ἐπιδιώκει, ἀλλὰ σὲ ἐκεῖνον ποὺ δὲν τὴν ἐπιζητᾶ.
Γι’ αὐτό, τὸ πονηρὸ πνεῦμα κατέλαβε τὴν ψυχὴ τοῦ νέου αὐτοῦ, ποὺ ἐπιζητοῦσε τὴν δύναμη καὶ ὄχι τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, καὶ τὸν κατέστησε ψυχοπαθή.
Ἐπιστρέφοντας ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὄρος ἕνας φίλος μοῦ ἔδωσε ἕνα σημείωμα μὲ ὁδηγίες γιὰ τὴν νοερὰ προσευχή, ποὺ τοῦ εἶχαν δώσει ἐκεῖ. Τὸ σημείωμα ἔγραφε ὅτι πρέπει νὰ λέμε τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με» 100 φορὲς τὸ λεπτό, δηλαδὴ σχεδὸν δύο φορὲς τὸ δευτερόλεπτο. Αὐτὸ προϋπέθετε ὅτι θὰ λέγαμε τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ» τόσο γρήγορα ὥστε νὰ τρῶμε τὶς λέξεις. Αὐτὸ καθιστᾶ μηχανικὴ τὴν ἐπανάληψη τῆς εὐχῆς καὶ ἀσφαλῶς δὲν εἶναι σύμφωνο μὲ τὸ προσευχητικὸ πνεῦμα ποὺ πρέπει νὰ ἔχει ὅποιος πραγματικὰ προσεύχεται μὲ τὸ «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με».
Κατὰ τὴν ταπεινή μου κρίση, ὅπως δὲν εἶναι σωστὸ νὰ ποῦμε στὸν οἰκοδεσπότη, τὸ σπίτι τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἐπισκεφθεῖ, γρήγορα-γρήγορα, 10 φορές: «ἕνα-ποτήρι-νερό-σέ-παρακαλῶ-ἕνα-ποτήρι-νερό-σέ-παρακαλῶ-ἕνα-ποτήρι-νερό-σέ-παρακαλῶ», πολυβολιστί…
Κάποτε διάβαζα στὸν Γέροντα ἕνα ἄρθρο δημοσιευμένο σὲ ἁγιορείτικο περιοδικὸ ποὺ ἔγραφε ὅτι «ἐμεῖς, ἀντὶ γιὰ τὴν ᾀσματικὴ ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ, λέμε τόσες φορὲς τὸ Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με». Τὸ ἔδειξα στὸν Γέροντα, λέγοντας ὅτι δὲν μοῦ πολυαρέσει αὐτὸ τὸ «ἐμεῖς». Αἰσθάνθηκα ὅτι συμφωνοῦσε μὲ τὴν ἀντίδραση μου, χωρὶς ὡστόσο νὰ πεῖ ἐπικριτικὸ λόγο γιὰ τὸ ἄρθρο.
Ἔκτοτε συμπέρανα ὅτι δὲν ἔδιδε σημασία στὴν ποσότητα τῶν ἐπαναλήψεων τῆς ἐπικλήσεως «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», ἀλλὰ στὴν παρακλητικὴ διάθεση καὶ στὴν ταπείνωση τῆς ψυχῆς ποὺ προσεύχεται.
Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Ἀπὸ τὸ Σημειωματάριο ἑνὸς Ὑποτακτικοῦ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου