Ἱερὰ Μητρόπολις Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας, Χριστούγεννα 2017
«…Ἑαυτόν ἐκένωσε μορφήν δούλου λαβῶν…» (Φιλιπ. Β΄, 7).
Ἀγαπητοί πατέρες καί ἀδελφοί,
Ὁ Κύριος καί Θεός μας «…Ἑαυτόν ἐκένωσε μορφήν δούλου λαβῶν…» (Φιλιπ. β’, 7). Τήν μεγάλη αὐτή ἀλήθεια διακηρύσσει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφοντας πρός τούς Φιλιππησίους. Εἶναι καταπληκτικός ὁ λόγος του αὐτός. Ὁ Χριστός, λέει, δέν θεώρησε τήν ἰσότητά του μέ τόν Θεό Πατέρα ἀποτέλεσμα ἁρπαγῆς, ἀλλά τά ἀπαρνήθηκε ὅλα καί πῆρε μορφή δούλου∙ ἔγινε ἄνθρωπος, καί ὄντας πραγματικός ἄνθρωπος ταπεινώθηκε θεληματικά, ὑπακούοντας μέχρι θανάτου καί μάλιστα θανάτου σταυρικοῦ.
Ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων, τήν ὁποία ἑορτάζουμε καί ζοῦμε, εἶναι ἑορτή ἐκπληκτικῆς συγκαταβάσεως καί ταπεινώσεως τοῦ Θεοῦ μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἡ κένωσις τοῦ Λόγου εἶναι συγκατάβασις! «Συγκαταβαίνει τοῖς ἑαυτοῦ δούλοις, συγκατάβασιν ἄφραστόν τε καί ἀκατάληπτον» λέει ὁ ἱερός Δαμασκηνός. Ὁ Θεός, ὁ ἄναρχος καί...
αἰώνιος, ὁ Παντοδύναμος καί Παντοκράτωρ γιά νά δωρήση στόν πεσμένο ἄνθρωπο τήν ἀνύψωσι καί τήν μέχρι Θεοῦ ἄνοδο, συγκατέβη, ταπεινώθηκε. Ἄφησε τήν δόξα τοῦ οὐρανοῦ καί χωρίς νά παύση νά εἶναι Θεός, περιεβλήθηκε τήν πτωχεία καί τήν ἀδοξία τῆς γῆς.
Ὄντως εἶναι μυστήριο ἡ συγκατάβασις, ἡ ταπείνωσις τοῦ Θεοῦ μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Ὁ πλήρης κενοῦται, κενοῦται γάρ τῆς ἑαυτοῦ δόξης ἐπί μικρόν, ἵνα ἐγώ τῆς ἐκείνου μεταλάβω πληρώσεως» σημειώνει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος.
Ἡ ἄκρα ταπείνωσις τοῦ Κυρίου δέν φαίνεται μόνο στόν σταυρικό θάνατό του, ἀλλά καί στή γέννησί του στό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ.
1. Ὁ ἁγιασμός τῶν Θεοφανείων λέγεται μεγάλος ἁγιασμός γιά νά διακρίνεται ἀπό τόν μικρό ἁγιασμό. Ὁ μικρός ἁγιασμός (πού εἶναι ἄγνωστος ὁ χρόνος εἰσαγωγῆς του στήν ᾽Εκκλησία, ὁπωσδήποτε ὅμως πρό τοῦ 8ου μ. Χ. αἰώνα) τελεῖται κάθε πρώτη τοῦ μηνός στούς ῾Ιερούς Ναούς, ὅπως καί στούς οἴκους τῶν χριστιανῶν, ἀλλά καί ὁποιαδήποτε ἄλλη στιγμή, ὅταν ζητηθεῖ κάτι τέτοιο. Ὁ μεγάλος ὅμως ἁγιασμός (ὁ ὁποῖος εἶναι γνωστός ἤδη ἀπό τόν 5ο μ.Χ. καί ξεκίνησε ὡς ἁγιασμός τῶν ὑδάτων σέ ἀνάμνηση τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου στήν παννυχίδα πού τελεῖτο ἀπό τήν παραμονή τῆς ἑορτῆς, προκειμένου νά βαπτιστοῦν στή συνέχεια οἱ κατηχούμενοι ὥστε νά μετάσχουν στή θεία Κοινωνία, ἐξ οὗ καί τό ῾ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε᾽ στή θέση τοῦ Τρισαγίου) τελεῖται μόνο δύο φορές τόν χρόνο: τήν παραμονή τῶν Θεοφανείων καί ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς. ῾Η δεύτερη φορά τελέσεως τοῦ ἁγιασμοῦ προῆλθε ἀπό λόγους πρακτικούς: ὄχι μόνο οἱ κατηχούμενοι, ἀλλά καί οἱ ἤδη βαπτισμένοι ἔπαιρναν τό ἁγιασμένο ὕδωρ ῾εἰς ἴασιν ψυχῆς καί σώματος᾽. Καί τίς δύο φορές εἶναι εὐνόητο ὅτι τελεῖται ἀκριβῶς ἡ ἴδια ἀκολουθία.
42 Αὐτό πού ἐμποδίζει
τήν χάρη τοῦ Θεοῦ νά σέ ἐπισκευθεῖ εἶναι ἡ ὑπερβολική ἀγάπη στόν ἑαυτό σου. Λές
ὅτι ἀγαπᾶς τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους ὅμως στήν οὐσία ἀγαπᾶς μόνο τόν ἑαυτό
σου. Ἡ ἀγάπη εἶναι συνώνυμη μέ τήν θυσία. Ἐσύ ὅμως σέ καμμιά περιπτωση δέν θά ἤθελες
νά θυσιάσεις κάτι ἀπό τόν ἑαυτό σου γιά τούς ἄλλους. Ὁ Χριστός δέχθηκε ἐθελουσίως
τόν Σταυρό ἀπό ἀγάπη στό πλάσμα του. Τό ἴδιο καί οἱ Ἅγιοι ὑπέφεραν γιά τούς ἄλλους.
Ὅταν βγαίνεις ἀπό τό ἐγώ σου ὅλη ἡ κτίση κερδίζει.
41 Τό νά
προσπαθεῖς νά κάνεις στά πνευματικά περισσότερο ἀπό ὅσα μπορεῖς εἶναι πράξη ὑπερηφανείας.
Γιαυτό ἀποτυγχάνεις. Ἐπειδή ὑπερεκτιμᾶς τόν ἑαυτό σου. Ξεκίνα ἀπό τό ἐλάχιστο.
Μπορεῖς νά νηστεύεις Τετάρτη καί Παρασκευή καί νά κάνεις λίγη προσευχή κάθε
μέρα. Κάθε μέρα ὅμως. Ἄς εἶναι δέκα λεπτά. Δέν παίζει ρόλο ἡ ποσότητα τῆς
προσευχῆς σέ αὐτή τήν περίπτωση ἀλλά ἡ συχνότητα. Λίγο λίγο ὁ Θεός θά ἀναπληρώσει
τά ἐλλείποντα. 
39. Ἐγώ φταίω πού
ὅταν δέν μπορῶ νά ἀγαπήσω κάποιον πού μοῦ ἐπιτίθεται. Ἡ ἐντολή πού ἔχουμε ἀπό
τόν δεσπότη Χριστό εἶναι νά ἀγαποῦμε τούς ἐχθρούς μας. Ὄχι νά τούς ἀνεχόμεθα, οὔτε
νά λέμε «ὁ Θεός νά σέ πληρώσει ἀνάλογα» ἀλλά νά τούς ἀγαποῦμε. Ἄς ἀρχίσουμε ἀπό
τήν προσπάθεια νά μήν ἀνταποδίδουμε κακό στό κακό καί νά πορευθοῦμε πρός τήν ἀγάπη
πρός τόν «ἐχθρό». 
