Γίνε ταπεινός, και θα εξαφανίσεις τις πολλές σου αμαρτίες. Σού το αποδεικνύει η Γραφή με την παραβολή του τελώνη και του Φαρισαίου (Λουκ. 18, 10-14): Ανέβηκαν, λέει, ένας Φαρισαίος κι ένας τελώνης στον ναό, για να προσευχηθούν. Και άρχισε ο
Φαρισαίος ν' απαριθμεί μια-μια τις αρετές του. «Δεν είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους», έλεγε, «άρπαγας, άδικος, μοιχός, ή και σαν αυτόν εδώ τον τελώνη». Άθλιε και ταλαίπωρε! Όλο τον κόσμο καταδίκασες. Γιατί πλήγωσες με τον σκληρό λόγο σου κι αυτόν που ήταν δίπλα σου; Δεν σού έφτανε η οικουμένη, έπρεπε και τον τελώνη να καταδικάσεις; Όλους τους κατηγόρησες‡ ούτε έναν άνθρωπο δεν λυπήθηκες; «Δυό φορές την εβδομάδα νηστεύω», συνέχισε, «και δίνω στους φτωχούς το δέκατο από τα εισοδήματά μου». Τι περήφανα λόγια!
Και ο τελώνης τι αποκρίθηκε; Αφού τον άκουσε, δεν είπε, «Ποιος είσαι εσύ, που μιλάς για μένα έτσι; Από που ξέρεις τη ζωή μου; Δεν με συναναστράφηκες, δεν έμεινες μαζί μου, δεν με γνωρίζεις. Γιατί είσαι τόσο ξιπασμένος; Γιατί παινεύεσαι; Ποιος βεβαιώνει τα καλά σου έργα;». Τίποτα τέτοιο δεν είπε ο τελώνης. Μόνο ήταν σκυμμένος, χτυπούσε το στήθος του κι έλεγε: «Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό». Έτσι, με την ταπεινοφροσύνη του, δικαιώθηκε.
Ο Φαρισαίος έφυγε από τον ναό γυμνός από αρετή, ενώ ο τελώνης φορτωμένος με αρετή‡ γιατί τα λόγια του νίκησαν τα πράγματα. Ο Φαρισαίος δηλαδή καταδικάστηκε από την υπερηφάνειά του, χάνοντας ο,τι είχε κερδίσει με τα έργα του, ενώ ο τελώνης αθωώθηκε με την ταπεινοφροσύνη του, σβήνοντας τα αμαρτήματά του. Στην ουσία, βέβαια, δεν έδειξε ταπεινοφροσύνη‡ γιατί ταπεινοφροσύνη είναι το να ταπεινώνει κάνεις τον εαυτό του, αν και είναι μεγάλος στην αρετή. Ο τελώνης είπε απλά την αλήθεια, γιατί ήταν αμαρτωλός. Και πραγματικά, τι χειρότερο από τον τελώνη;
Έμπορος των ξένων συμφορών, σφετεριστής των ξένων κόπων, συμμέτοχος των ξένων κερδών, εκβιαστής ασύστολος, πλεονέκτης ευπρόσωπος, αμαρτωλός νόμιμος. Αν, λοιπόν, ένας τέτοιος άνθρωπος έλαβε τόσο μεγάλη δωρεά μόνο γιατί έδειξε ταπεινοφροσύνη, πόσο μάλλον ένας ενάρετος που ταπεινοφρονεί; Ώστε, αν ομολογήσεις τις αμαρτίες σου και γίνεις ταπεινός, αθωώνεσαι και συμφιλιώνεσαι με τον Θεό.
Θέλεις τώρα να μάθεις ποιος είναι ταπεινός; Κοίτα τον Παύλο, τον διδάσκαλο της οικουμένης, το σκεύος της εκλογής, το λιμάνι το γαλήνιο, τον πύργο τον ασάλευτο, που με το μικρό του σώμα γύρισε τον κόσμο για να κηρύξει τον Χριστό, μπήκε σε τόσους κόπους, έστησε τόσα τρόπαια εναντίον του διαβόλου, φυλακίστηκε, πληγώθηκε, μαστιγώθηκε, σαγήνεψε την οικουμένη με τις επιστολές του, κλήθηκε στο αξίωμά του με ουράνια φωνή ...
Και μολαταύτα, ταπεινοφρονούσε κι έλεγε: «Είμαι ο τελευταίος ανάμεσα σ' όλους τους αποστόλους‡ δεν είμαι άξιος ούτε να ονομάζομαι απόστολος» (Α΄ Κορ. 15, 9). Βλέπεις μέγεθος ταπεινοφροσύνης; Ο Παύλος θεωρεί τον εαυτό του ως τον τελευταίο ανάμεσα στους αποστόλους. Αυτό είναι στ' αλήθεια ταπεινοφροσύνη, το να ταπεινώνεται κανείς σε όλα και να θεωρεί τον εαυτό του τελευταίο απ' όλους. Σκέψου, ποιος ήταν εκείνος που έλεγε αυτά τα λόγια. Ήταν ο Παύλος ο ουρανοπολίτης, ο στύλος των Εκκλησιών, ο επίγειος άγγελος, ο ουράνιος άνθρωπος.
Η ταπεινοφροσύνη, λοιπόν, είναι ένας άλλος δρόμος μετάνοιας‡ η ταπεινοφροσύνη, που δικαίωσε τόσο εύκολα τον τελώνη και του χάρισε τη βασιλεία των ουρανών.
Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου