Μελέτη στο αποστολικό ανάγνωσμα:«ὁ Κύριος ἐγγύς, μηδέν μεριμνᾶτε»

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ (Γέροντος Δωροθέου)

Κυριακή τῶν Βαΐων καί ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου εἶναι μόνο μία ἑβδομάδα μακρυά. Βεβαίως, μεσολαβεῖ ὁ πόνος τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας ὅμως τό τέλος τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς δείχνει τήν ἐγγύτητα τοῦ γεγονότος. Αὐτή ἡ ἐγγύτητα μέ τόν Χριστό καί ἡ βεβαιότητα γιά τήν πρόνοιά του πρέπει νά εἶναι στάση ζωῆς. 

«Προορώμην τόν Κύριον ἐνώπιον μου διά παντός» λέγει ὁ Δαβίδ στούς Ψαλμούς. Ἡ πνευματική ζωή σοῦ ἐπιτρέπει νά «βλέπεις» τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ στήν κτίση, στούς ἀνθρώπους ἀλλά καί μέσα σου. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος βλέπει καθαρά, ἔχει καί καλούς λογισμούς. Ἡ ὄραση τοῦ Θεοῦ εἶναι τό ζητούμενο. Πῶς θά μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ἀντιλαμβάνεται τίς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ πού συντηροῦν, προνοοῦν, σώζουν, φωτίζουν, θεοποιοῦν τόν κόσμο. Οἱ πρόγονοί μας εἶχαν λιγώτερη ἐγκύκλια παιδεία ἀπό ἐμᾶς, ὅμως εἶχαν φόβο θεοῦ. Τό κέντρο τῆς ζωῆς τους ἦταν ἡ Ἐκκλησία, μετρούσαν τό ἡμερολόγιο μέ τίς γιορτές, γνώριζαν τούς Ἁγίους, κρατούσαν τίς νηστεῖες. Αὐτή εἶναι ἡ χριστοκεντρική ζωή. Ὅταν βάζουμε ἐγωιστικά τόν ἑαυτό μας καί τίς ἀνάγκες μας στό κέντρο τοῦ μικρόκοσμου μας εἴμαστε κατά τόν Ἀπ. Παῦλο «ἀπαλλοτριωμένοι καί ἐχθροί τῇ διανοίᾳ»(Κολ. 1,21) μέ τόν Θεό. Αὐτή ἡ ἀλλοτρίωση παράγει ἕνα πολιτισμό καί σύστημα «ἀξιῶν» ἐχθρικό πρός τόν Θεό ἀλλά καί τόν ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος ὅταν αὐτολατρεύεται,  ὅταν αὐτολυτρώνεται, ὑποφέρει. Μόνο ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ στήν ζωή του τόν λυτρώνει. Ὁ χριστιανός πού βλέπει τό σωτηριῶδες ἔργο τοῦ Χριστοῦ, τό μέγα γεγονός ὅτι ὁ Θεός «εὐδόκησε δι’ αὐτοῦ (τοῦ Χριστοῦ) ἀποκαταλλάξαι τά πάντα εἰς αὐτόν, εἰρηνοποιήσας διά τοῦ αἵματος τοῦ σταυροῦ αὐτοῦ, δι’ αὐτοῦ εἴτε τά ἐπί γῆς εἴτε τά ἐν οὐρανοῖς» γνωρίζει τήν γαλήνη καί ταπεινώνεται. Αὐτή ἡ ταπείνωση τοῦ ἐπιτρέπει νά «δεῖ» τό ἔργο τοῦ Θεοῦ στόν σύμπαντα κόσμο, νά ἀντιληφθεῖ τό πεπερασμένο τῆς φύσης του καί τήν ἀσημαντότητά του στήν ἱστορία τοῦ κόσμου. Τότε ἐπιδιώκει νά ἑνωθεῖ μέ τόν Χριστό ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, σάν τήν μόνη διέξοδο προκειμένου νά ζήσει γιά πάντα, σέ μία ἀτμόσφαιρα τέλειας ἀγάπης  μέ τόν Θεό. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ προσφέρει τἠν λύτρωση. Αὐτή εἶναι ἡ σωτηρία τοῦ ἄνθρώπου: ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἄνθρωπος πού ἀντιλαμβάνεται τά παραπάνω ἔχει γαλήνη καί στούς λογισμούς. Ἡ προτροπή τοῦ Ἀπ. Παύλου «ὁ Κύριος ἐγγύς, οὐδέν μεριμνᾶτε» αὐτό τό νόημα ἔχει. Ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τήν ἀναγνωρίζει ὡς τό ὑπέρτατο ἀγαθό. Ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ νίκησε καί τόν θάνατο. Ἄρα ἡ ἕνωση μέ τόν Θεό πού ἀρχίζει ἀπό αὐτή τήν ζωή καί φθάνει στήν αἰωνιότητα δίνει τήν «δικαίωση» κατά τόν Ἀπόστολο. Ὁ Παῦλος γράφει «ἐμοί τό ζῆν Χριστός καί τό ἀποθανεῖν κέρδος»(Φιλ. 1.21) ἐφόσον βλέπει τόν Χριστό παντοῦ («τά πάντα καί ἐν πᾶσι Χριστός»( Κολ. 3, 11). 

Αὐτή ἀκριβῶς ἡ ἔλλειψη ὁποιασδήποτε κακῆς σκέψης ἀπό τόν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ πλήρης ἐμπιστοσύνη στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ καρδιά τῆς θεολογίας τοῦ Ὁσίου Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου. Γράφει ὁ Ἅγιος: «Ὁ Θεός, εἶναι τῶν τελείων ἡ ἀκρότης, τό ἄκρον ἀγαθόν. Τά ἔχει ὅλα αὐτά ἡ ἕνωση μέ τόν Θεό. Μία πλήρης εὐχαρίστηση γίνεται μ΄ αὐτήν τήν ἕνωση. Καμμία ἄλλη ἡδονή δέν εἶναι πιό πάνω ἀπό ἐκείνη πού δίδει ἡ ἕνωση μέ τόν Θεό. Εἶναι ἡ ἡδονή, ἡ πάντα νοῦν ὑπερέχουσα». Ὁ νοῦς πρέπει νά εἶναι διαρκῶς προσκολλημένος στό ἀγαθό χωρίς βία, «ἀπαλά», ὅπως ἔλεγε ὁ Ἅγιος. «Τό κακό ἀρχίζει μέ τίς κακές σκέψεις. Ὅταν πικραίνεσαι καί ἀγανακτεῖς ἐμποδίζεις τό Ἅγιο Πνεῦμα νά ἐνεργήσει. Ἐσύ πάντοτε νά προσεύχεσαι, νά ἀγαπᾶς καί νά συγχωρεῖς διώχνοντας κάθε κακό λογισμό» (γέροντος Πορφυρίου, ἀνθολόγιο συμβουλῶν σελ. 246-248).

Μέ παρόμοιο τρόπο ὁ Ὅσιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης ὁμιλοῦσε γιά τόν ἀγαθό λογισμό. Ἡ πνευματική κατάσταση καθενός, ἔλεγε, φαίνεται ἀπό τήν παρουσία ἀγαθῶν λογισμῶν καί μόνο, στόν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά κάνει καλούς λογισμούς. Ἔλεγε: «Ὁ κακός λογισμός ἐμποδίζει τήν θεία χάρη. Ὁ καλός λογισμός ἀποκτᾶται μέ τήν ἁπλότητα. Ὅση δύναμη ἔχει ὁ καλός λογισμός δέν τήν ἔχει καμία ἄσκηση. Ὅταν βλέπουμε τά πάντα καθαρά, τότε ἔχομε καλούς λογισμούς». 

Ἡ θριαμβευτική εἴσοδος στήν ἱερουσαλήμ δέν κράτρησε πολύ. Τό ἴδιο πλῆθος πού ἔψαλλε «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος», ἔκραζε λίγες μέρες ἀργότερα «σταύρωσον, σταύρωσον αὐτόν». Ἡ σταθερότητα στήν πίστη ἀπαιτεῖ ἄσκηση καί χρόνο. Γιά νά γίνει κανείς ἑδραῖος στήν πίστη καί καλά θεμελιωμένος πρέπει νά ἀσκηθεῖ στήν ὑπομονή, στήν ὑπακοή, στήν ταπείνωση, στήν μετάνοια. Τότε, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, τό δέντρο τῆς ψυχῆς άνθίζει καί φέρει καρπούς. Ἡ βιοτή μας εἶναι σταυροαναστάσιμη καί ἡ χαρά μας εἶναι μόνο στόν Χριστό. Καμμία ἄλλη πραγματικότητα δέν ὑπάρχει ἀπό τόν ὄντως ὄντα Θεό. Ὁ Χριστός πού θά σταυρωθεί καί θά πεθάνει κατά τήν ἀνθρωπότητά του, προκειμένου νά μᾶς προσφέρει τήν δική μας κατά χάρη θέωση νά μᾶς βοηθήσει νά συρθοῦμε κοντά του. 

Τό σχέδιο του Θεοῦ γιά τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι πού μᾶς δίνει ἀξία. Ἡ ἀπίστευτη δική του ἔγνοια γιά τήν σωτηρία μας ἄς γίνει ἡ αἰτία τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως. Ἀμήν.